|
k als neue Leitversion  |
| db₃ Reg/BriefW 1 |
| I | |
| I | db₃ Reg/BriefW 1 = HMS III 126.1; RSM ¹Regb/1/100c |
|
| Überlieferung: Berlin, Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz, Yd 7803.8, fol. 1r |
| | [rub Ein h{u|ü}b#sch lie{d|t} vom ku^:n{i|e}{g|c} rub] / [rub Nabuchodono#sor· %Und i#st rub] / [rub %#Jn der brie{ff|f}w{ey|î}{#sz|s} {%Th|t}{o|ô}n· rub] / |
| | #P {Ai|ei}n r{ei|î}cher m{a^:|e}{ch|h}t{i|e}{g|c} ku^:n{i|e}{g|c}, der was hie befor·, |
| | in der ge#schri{ff|f}t gene{n|nn}t Nabuchodo=/no#sor·. |
| | d{a|â} der #selb #star{b|p}, d{a|â} erbt #s{ei|î}n ku^:n{i|e}{k|c}l{i|î}ch ge#spor·, |
| | {ai|ei}n Baltha#sar·, der was #s{ei|î}n #sun·. / nu{n|} h{o^e|œ}rt, wie e{s|z} d{a|â} gienge·: / |
| | #P %Der ku^:n{i|e}{g|c} n{a|â}ch #s{ei|î}nes va{tt|t}ers t{o|ô}de, #sunder w{a|â}n·, |
| | er h{o|ô}rte, da{s|z} #s{ei|î}n va{tt|t}er wider #solt / er#st{a|â}n·. |
| | des het er #sorg· #vn#d hie{ß|z} #s{ei|î}n vol{ck|c} z{u^^|uo} r{a|â}te g{a|â}n·. |
| | e{s|z} war{d|t} z{u^^|uo} r{a|â}t, da{s|z} man im {p|b}ald· / dr{ey|î} hundert g{ey|î}ren fienge·. / |
| | #P %D{a|â} lie{ß|z} ers f{a|â}hen #vnd a{ll|l} fu^:r in {p|b}ringen·. |
| | er gr{u^^|uo}{b|p} #s{ei|î}n va{tt|t}er {au|û}{ß|z}, als man im rie{dt|t}· /[[3 -12 Nebensatz auf den vorhergehenden (V. 11) und folgenden (V. 13) Hauptsatz beziehbar.]] |
| | #vnd in der #vngetr{ew|iuw}en r{a|â}t a{ll|l}d{a|â} be#schie{d|t}·; |
| | z{u^^|uo} dr{ey|î} hundert #stucken er #s{ei|î}ne#n vater #schrie{d|t} / |
| | #vnd war{ff|f} fu^:r ##yeden g{ey|î}er {ai|ei}n #stuck· #vnd lie{ß|z} #s{y|i} von im {#schw|sw}ingen·. / |
|
|
|
|
|
|
|
|
| db₃ Reg/BriefW 2 |
| II | |
| II | db₃ Reg/BriefW 2 = RSM ¹Regb/1/100c |
|
| Überlieferung: Berlin, Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz, Yd 7803.8, fol. 1r |
| | #P E{s|z} erbet man{i|e}{g|c} man noch #s{ei|î}nes va{tt|t}ers la{nn|n}{d|t}·; |
| | {ee|ê} er in wider l{o^e|ô}#ste von des t{o|ô}des / {p|b}an{d|t}·, |
| | er #schriet in {ee|ê} z{u^^|uo} t{au|û}#sent #stucken mit der han{d|t}·. |
| | m{o^e|ö}{ch|h}t er ni{|h}t #s{o|ô} vil g{ey|î}ren h{a|â}n·, er / w{u|ü}r{ff|f} in fu^:r die {th|t}iere·. / |
| | #P {%Ee|ê} m{e|a}nger lie{ß|z} #s{ei|î}n va{tt|t}er z{u^^|uo} dem leben ko{mm|m}en·, |
| | dar von im w{u|ü}rd #s{ei|î}n h{o|ô}{f|ch}fart / wider #vmb geno{mm|m}en·, |
| | er lie{ß|z} in noch z{u^^|uo} t{au|û}#sent #stucken dru{mm|m}en·. [[3 i¬drumen~i swv. ›in Stücke brechen, hauen, schlagen‹ (Le I, Sp. 472). Die Parallelüberlieferung hat die (md.) Nebenform i¬dromen~i oder setzt in V. 5 u. 6 i¬kummen~i und i¬genummen~i, sodass jeweils der Reim gewahrt bleibt.]] |
| | den #iungen {th|t}{u^^|uo}t / #s{o|ô} wol gewalt·, h{o|ô}{f|ch}fart #vnd hofl{i|î}ch ziere·; / |
| | #P %Darmit #s{y|i} irer v{a^:|e}{tt|t}er gar verge{#s#s|zz}ent·. |
| | ku^:n{i|e}{g|c}, fu^:r#sten l{ey|î}den{dt|t} durch ire kinder n{o|ô}t·, / |
| | bi{ß|z} #s{y|i} z{u^^|uo} fu^:r#sten werdent. darn{a|â}ch ligen{d|t}s t{o|ô}{d|t}·: |
| | e{s|z} g{a^:|æ}b m{e|a}nger #vmb #s{ei|î}nen va{tt|t}er ni{|h}t / {ai|ei}n {p|b}r{o|ô}t·. |
| | man fin{dt|t} w{e|ê}nig, die v{a^:|e}{tt|t}erl{i|î}ch #vnd m{u^^|üe}{tt|t}erl{i|î}ch tr{eu|iuw} {au|û}{ß|z}me{#s#s|zz}en{dt|t}·. / |
|
|
|
|
|
|
|
|
| db₃ Reg/BriefW 3 |
| III | |
| III | db₃ Reg/BriefW 3 = RSM ¹Regb/1/100c |
|
| Überlieferung: Berlin, Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz, Yd 7803.8, fol. 1r |
| | #P Geden{ck|k}ent, edel fu^:r#sten h{o|ô}her lande w{ey|î}t·, |
| | wa{s|z} fu^:r#sten vor {eu|iu}ch w{a|â}re{ndt|n} oder wur/den #s{ey|î}t·, |
| | wa{s|z} fu^:r#sten n{a|â}ch {eu|iu}ch k{o|u}{mp|m}t. e{s|z} k{o|u}{mm|m}et noch d{ie|iu} z{ei|î}t·, |
| | da{s|z} mit #s{o^e|o}lich fu^:r#sten / {<e>u^:|iuw}er lan{d|t} alle be#setzet werden·. / |
| | #P %Er#st{u^^|üe}nde{nt|t} ir dann wider {au|û}{ff|f} z{u^^|uo} {eu^:|iu}rem leben· |
| | #vnd hie{#s#s|z}e{nt|t} {eu|iu}ch {eu^:|iuw}er l{ey|iu}t #vn#d lan{d|t} / dann wider geben·, |
| | #s{y|i} lie{#s#s|z}e{nd|n} {eu|iu}ch {ee|ê} {e|ê}wi{gk|c}l{i|î}ch in arm{u^o|uo}t #streben·, |
| | {ee|ê} da{s|z} #s{y|i}¦{eu|iu}ch g{a^:|æ}ben / ein dor{ff|f}· {au|û}{ff|f} aller w{ey|î}ten erden·. / |
| | #P%E{s|z} w{a|â}ren {au|ou}ch fu^:r#sten in {eu^:|iu}ren landen·, |
| | die mit gewalt gere{gn|g}iert h{a|â}n{d|t} bi{ß|z} an ir / en{dt|d}·; |
| | er#st{u^o|üe}nde{nt|n} #s{y|i}, von #vns w{u|ü}rden #s{y|i} ni{|h}t erken{dt|t}·; |
| | e{s|z} w{u|ü}rd in von #vns k{au|û}m {ai|ei}n hal/be{s|z} {p|b}r{o|ô}t ge#sen{dt|t}·. |
| | daran geden{ck|k}t, die w{ei|î}l ir lebt·, #v_u|n_d h{u^^|üe}te{nd|t} {eu|iu}ch vor #schanden·. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| k Reg/BriefW 247 |
| I | |
| I | k Reg/BriefW 247 = RSM ¹Regb/1/540a |
|
| Überlieferung: München, BSB, Cgm 4997, fol. 287va |
| | [rub Ein and#ers iii rub] / |
| | [ini B|2|rot]%Ara[[3 i¬Bara~i = i¬Bera~i. Die Aufschlüsselung der Namen und Ortsbezeichnungen folgen dem entsprechenden Eintrag im RSM, 5, S. 44.]], der k{u|ü}n{g|ic}, die kr{o|ô}-/ne tr{u|uo}{g|c} z{u|uo} %sodoma.· |
| | Ber/#sa[[3 i¬Bersa~i = i¬Birscha~i.]], der k{u|ü}n{g|ic}, ge{c|k}r{o|ô}net war z{u|uo} / G{u|o}{#mm|m}era.· |
| | Ba#nna{b|p}[[3 i¬Bannab~i = i¬Schinab~i.]], d#er k{u|ü}n{g|ic}, den / zept#er #vnd die {c|k}r{o|ô}ne d{a|â}[[3 -4 Die Zuordnung der Herrschaftsgebiete der beiden Könige ist durcheinandergeraten: folgt man der der Strophe zugrundeliegenden Bibelreferenz, Gen. 14,2, so ist i¬Bannab~i (i¬Schinab~i) König von i¬Adamma~i und i¬Zimeber~i (i¬Schemeber~i) von i¬Saba~i (i¬Zeboim~i). Zugunsten des Reims steht das Prädikat, das sich auf beide Versphrasen bezieht und syntaktisch an das Versende gehört, innerhalb des Verses.]] |
| | z{u|uo} %#s{a|â}b{a|â}[[3 i¬Saba~i = i¬Zeboim~i.]], / _in|und_ %zimeber[[3 i¬Zimeber~i = König i¬Schemeber~i.]] tr{u|uo}{g|c} z{u|uo} %ad{a|}{#mm|m}a die / {c|k}r{o|ô}ne. |
| | #substr |
| | #P Balle[[3 i¬Balle~i = i¬Bela~i.]] die>>{c|k}r{o|ô}ne tr{►u^:|u◄|uo}{g|c} / z{u|uo} %#scheg#er[[3 i¬Scheger~i = i¬Zoar~i.]], daz i#st w{a|â}r. |
| | die ·v· / k{u|ü}n{g|ig}e v#erdorben mit ein ander / gar |
| | #vnd ir f{u|ü}n{ff|f} k{u|ü}ni{g|c}r{i|î}che / durch ir{s|z} wande[mut <.> mut][ins l ins]s bar. |
| | _der / kungg|_ der k{u|ü}n{g|ig}e der he{r|rr}n / ein herre gewalt{i|e}{g|c} i#st #s{o|ô} fr{o|ô}-/ne, |
| | #substr |
| | #P %H{a|â}t den gewalt an k{u|ü}n-/{g|ig}en #vnd an f{u|ü}r#sten. |
| | %Er #si{cz|tz}t ob / in, #jr #vnre{ch|h}t wie lange daz w#ert / |
| | %S{y|î}t alle{s|z} daz be#schi{ch|h}t, daz #s{i|î}n / gotheit begert. |
| | %Wie lang#sam/ er es z{u|iu}het, er enb{o|ô}rt #s{i|î}n [del #sw del] / #swert; |
| | %S{o|ô} tr{y|i}ffet er die h#erre#n // doch, die w{y|i}d#er in {d|t}urre#n dur<<#ste#n. / |
|
|
|
|
|
|
|
|
| k Reg/BriefW 248 |
| II | |
| II | k Reg/BriefW 248 = RSM ¹Regb/1/540a |
|
| Überlieferung: München, BSB, Cgm 4997, fol. 287vb |
| | [ini D|1|rot]{%A|â} %baltha#sar[[3 i¬Balthasar~i = i¬Belsazar~i, auch Str. 3,3.]] der k{u|ü}n{g|ic} / z{u|uo} %babilone#n #sa{ß|z} |
| | in h{o|ô}hem m►u^:|u◄t / in #s{i|î}nem pala#s{t|} r{i|î}che daz,· |
| | er / hie{#s#s|z} in #schen{ck|k}en tri#n{ck|k}en {#v|û}{ß|z} de{z|s} / te#mpels va{ß|z}, #/ |
| | die got geh{o|ô}rte#n / z{u|uo}; d{a|â} quam ein hant #vnd #schrei{b|p} / mit golde: |
| | #substr |
| | #P ›%Mane te{ch|k}el pha-/res‹,[[3 Die von Gott gesandte Schrift ›Mene, mene, tekel u-parsin‹ geht auf Dn 5,25 zurück.]] [del dez da del] der k{u|ü}n{g|ic} {her|er}#schra{ck|c} / z{u|e}<<h{a|â}nt.· |
| | %Er hie{#s#s|z} {y|i}m daz {#v|û}{#s#s|z}le-/gen, daz kunt d{a|â} niema{nt|n}. #/ |
| | d{a|â} / wart n{a|â}ch dem #proph{e|ê}te#n %dani-/el ge#sant,· |
| | daz er {y|i}m leget / vor die #schri{ff|f}t als e{s|z} got / #selber wolde. |
| | #substr |
| | #P %Er #sprach: ›ma=/ne – d{i|î}n tage #sollent kur{cz|z}e#n, / |
| | %{D|T}e{ch|c}el – d{i|î}n r{i|î}che wurt [[3 i¬wurt~i = i¬wirt~i. Vgl. die Belegstelle für den präsentischen Gebrauch von i¬wurde~i in Le III, Sp. 775 (Chr. 9. 533,27).]] zer/f{u|üe}ret‹, #sprach er d{a|â},· |
| | %Von dem / k{u|ü}n[ho i ho]ge %#sirus[[3 i¬Sirus~i = i¬Kyros~i, auch Str. 3,4.]] #sch{i|ie}r vo#n %#per#sia· / |
| | %#Vnd vo#n dem k{u|ü}n{|i}ge %dario[[3 i¬Dario~i = i¬Darius~i, auch Str. 3,5.]] vo#n / %in<<dia. |
| | #sich k{u|ü}n{i|e}{g|c}, he{r|r}e, daz / be#schi{ch|h}t, d{i|î}n h{o|ô}{f|ch}fart m►u^:|u◄ß #sich / #stur{cz|z}e#n. / |
|
|
|
|
|
|
|
|
| k Reg/BriefW 249 |
| III | |
| III | k Reg/BriefW 249 = RSM ¹Regb/1/540a |
|
| Überlieferung: München, BSB, Cgm 4997, fol. 287vb |
| | [ini D|1|rot]%Es tages, d{a|â} die hant / #schrei{b|p} mit dem golde dar,· / |
| | des andern nahtes zw{e|ê}-/ne k{u|ü}n{|e}ge {qu|k}{a|â}me#n dar· |
| | %Gein / %babilone #vnd er#sl{u|uo}ge#n %balthazar. / |
| | daz eine was %#syrus, d#er k{u|ü}n{|e}{g|c} vo#n / %ber#sia[[3 i¬bersia~i = Persien.]] gene#nnet, |
| | #substr |
| | #P %Daz ander / %darius, der k{u|ü}n{|e}{g|c} von %#jndia.· |
| | die / zw{e|ê}ne ku^:n{|e}{g|c} gewu#nnen %babilone / d{a|â}.· |
| | #su{#s#s|s} nam d#er k{u|ü}n{|e}{g|c} mit #s{i|î}ner / her#schaff{|t}[[3 i¬herrschaff~i] Vgl. zur Form ohne Sprosskonsonant im Silbenauslaut nach /f/ h¬25~hMhd. Gramm. §L 118.]] en{d|t} al#s{o|ô}· |
| | durch #s{i|î}nen / gr{o|ô}{ß|z}en {u|ü}b#erm{u^o|uo}t. #jr herren, daz / {her|er}kennet: |
| | #substr |
| | #P %Ni{|h}t fre#uelent / #jn die alme{ch|h}t{i|e}ge#n h<e>nde. #/ |
| | %Der / k{u|ü}n{|e}{g|g}e, k{u|ü}n{g|ic} der aller k{u|ü}nge / h{a|â}t gewalt, |
| | der h{a|â}t ir #sch[mut <z> mut][ins ie ins]/re vil {h#er|er}h{o|œ}het %#Vnd {her|er}falt: // |
| | %Welch #vnre{ch|h}t nu z{u|uo} lange / wert #vnd wirt z{u|uo} alt,· |
| | #sich, / daz {d|t}ilget er #sich#erl{i|î}ch [ers mit ers] / mit einem bittern ende. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|