|
k als neue Leitversion  |
k als neue Leitversion  |
k als neue Leitversion  |
db₄ als neue Leitversion  |
| db₃ Reg/BriefW 1 |
| I | |
| I | db₃ Reg/BriefW 1 = HMS III 126.1; RSM ¹Regb/1/100c |
|
| Überlieferung: Berlin, Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz, Yd 7803.8, fol. 1r |
| | [rub Ein h{u|ü}b#sch lie{d|t} vom ku^:n{i|e}{g|c} rub] / [rub Nabuchodono#sor· %Und i#st rub] / [rub %#Jn der brie{ff|f}w{ey|î}{#sz|s} {%Th|t}{o|ô}n· rub] / |
| | #P {Ai|ei}n r{ei|î}cher m{a^:|e}{ch|h}t{i|e}{g|c} ku^:n{i|e}{g|c}, der was hie befor·, |
| | in der ge#schri{ff|f}t gene{n|nn}t Nabuchodo=/no#sor·. |
| | d{a|â} der #selb #star{b|p}, d{a|â} erbt #s{ei|î}n ku^:n{i|e}{k|c}l{i|î}ch ge#spor·, |
| | {ai|ei}n Baltha#sar·, der was #s{ei|î}n #sun·. / nu{n|} h{o^e|œ}rt, wie e{s|z} d{a|â} gienge·: / |
| | #P %Der ku^:n{i|e}{g|c} n{a|â}ch #s{ei|î}nes va{tt|t}ers t{o|ô}de, #sunder w{a|â}n·, |
| | er h{o|ô}rte, da{s|z} #s{ei|î}n va{tt|t}er wider #solt / er#st{a|â}n·. |
| | des het er #sorg· #vn#d hie{ß|z} #s{ei|î}n vol{ck|c} z{u^^|uo} r{a|â}te g{a|â}n·. |
| | e{s|z} war{d|t} z{u^^|uo} r{a|â}t, da{s|z} man im {p|b}ald· / dr{ey|î} hundert g{ey|î}ren fienge·. / |
| | #P %D{a|â} lie{ß|z} ers f{a|â}hen #vnd a{ll|l} fu^:r in {p|b}ringen·. |
| | er gr{u^^|uo}{b|p} #s{ei|î}n va{tt|t}er {au|û}{ß|z}, als man im rie{dt|t}· /[[3 -12 Nebensatz auf den vorhergehenden (V. 11) und folgenden (V. 13) Hauptsatz beziehbar.]] |
| | #vnd in der #vngetr{ew|iuw}en r{a|â}t a{ll|l}d{a|â} be#schie{d|t}·; |
| | z{u^^|uo} dr{ey|î} hundert #stucken er #s{ei|î}ne#n vater #schrie{d|t} / |
| | #vnd war{ff|f} fu^:r ##yeden g{ey|î}er {ai|ei}n #stuck· #vnd lie{ß|z} #s{y|i} von im {#schw|sw}ingen·. / |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| db₄ Reg/BriefW 1 |
| I | |
| I | db₄ Reg/BriefW 1 = HMS III 126.1; RSM ¹Regb/1/100e |
|
| Überlieferung: Basel, ÖB, Sar. 151 (22), fol. 2v |
| | [rub Ein ander %Lie{d|t} #/ i{nn|n} der rub] // [rub brieffweiß des Regenbogen· rub] / |
| | [ini E|3|]%#Jn r{ei|î}cher, me{ch|h}tiger %Ku^:n{i|e}{g|c}, der w►z|as◄ / hie be#uor, #/ |
| | in der ge#schri{ff|f}t genennet / Nabuchodono#sor. #/ |
| | d{a|â} d#er #selb ge#star{b|p}, / d{a|â} erbt #s{ei|î}n %Ku^:n{i|e}{g|c}l{i|î}ch ge#spor #/ |
| | %Ku^:n{i|e}{g|c} / Baltha#sar, der was #s{ei|î}n %S{o|u}n. #/ nu{n|} h{o^e|œ}r<t>, / wie e{s|z} nu{n|} gienge·: / |
| | %Der %Ku^:n{i|e}{g|c} n{a|â}ch #s{ei|î}nes va{tt|t}ers t{o|ô}de, / #sunder w{o|â}n, #/ |
| | er h{o|ô}rte, da{s|z} #s{ei|î}n va{tt|t}er wider / #solt er#st{o|â}n. #/ |
| | des hett er #sorg #v{nn|n}d hie{ß|z} #s{ei|î}n / vol{ck|c} z{u^o|uo} r{ah|â}te g{o|â}n. #/ |
| | e{s|z} war{d|t} z{u^o|uo} r{ah|â}t, da{s|z} / man #jm bald #/ dr{ei|î} hundert g{ey|î}ren fienge·. / |
| | %D{a|â} lie{ß|z} ers f{a|â}hen #vnd a{ll|l} f{u^i|ü}r #jn bringe#n. #/ / |
| | er gr{u^o|uo}{b|p} #s{ei|î}n va{tt|t}er {au|û}{ß|z}, als man #jm rie{th|t} #/ / |
| | #vnd in der #vngetr{ew|iuw}en r{ah|â}t ald{a|â} be#schi=/et; #/ |
| | z{u^o|uo} dr{ei|iu} hundert #stucken er #s{ei|î}nen va{tt|t}er / #schriet #/ |
| | #vnd war{ff|f} f{u^i|ü}r ##yede#n g{ey|î}r ein #stuck #/ / |
| | #vnd lie{ß|z} #sie von #jm {#sch|s}wingen·. / |
|
|
|
|
|
|
|
| db₃ Reg/BriefW 2 |
| II | |
| II | db₃ Reg/BriefW 2 = RSM ¹Regb/1/100c |
|
| Überlieferung: Berlin, Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz, Yd 7803.8, fol. 1r |
| | #P E{s|z} erbet man{i|e}{g|c} man noch #s{ei|î}nes va{tt|t}ers la{nn|n}{d|t}·; |
| | {ee|ê} er in wider l{o^e|ô}#ste von des t{o|ô}des / {p|b}an{d|t}·, |
| | er #schriet in {ee|ê} z{u^^|uo} t{au|û}#sent #stucken mit der han{d|t}·. |
| | m{o^e|ö}{ch|h}t er ni{|h}t #s{o|ô} vil g{ey|î}ren h{a|â}n·, er / w{u|ü}r{ff|f} in fu^:r die {th|t}iere·. / |
| | #P {%Ee|ê} m{e|a}nger lie{ß|z} #s{ei|î}n va{tt|t}er z{u^^|uo} dem leben ko{mm|m}en·, |
| | dar von im w{u|ü}rd #s{ei|î}n h{o|ô}{f|ch}fart / wider #vmb geno{mm|m}en·, |
| | er lie{ß|z} in noch z{u^^|uo} t{au|û}#sent #stucken dru{mm|m}en·. [[3 i¬drumen~i swv. ›in Stücke brechen, hauen, schlagen‹ (Le I, Sp. 472). Die Parallelüberlieferung hat die (md.) Nebenform i¬dromen~i oder setzt in V. 5 u. 6 i¬kummen~i und i¬genummen~i, sodass jeweils der Reim gewahrt bleibt.]] |
| | den #iungen {th|t}{u^^|uo}t / #s{o|ô} wol gewalt·, h{o|ô}{f|ch}fart #vnd hofl{i|î}ch ziere·; / |
| | #P %Darmit #s{y|i} irer v{a^:|e}{tt|t}er gar verge{#s#s|zz}ent·. |
| | ku^:n{i|e}{g|c}, fu^:r#sten l{ey|î}den{dt|t} durch ire kinder n{o|ô}t·, / |
| | bi{ß|z} #s{y|i} z{u^^|uo} fu^:r#sten werdent. darn{a|â}ch ligen{d|t}s t{o|ô}{d|t}·: |
| | e{s|z} g{a^:|æ}b m{e|a}nger #vmb #s{ei|î}nen va{tt|t}er ni{|h}t / {ai|ei}n {p|b}r{o|ô}t·. |
| | man fin{dt|t} w{e|ê}nig, die v{a^:|e}{tt|t}erl{i|î}ch #vnd m{u^^|üe}{tt|t}erl{i|î}ch tr{eu|iuw} {au|û}{ß|z}me{#s#s|zz}en{dt|t}·. / |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| db₄ Reg/BriefW 2 |
| II | |
| II | db₄ Reg/BriefW 2 = RSM ¹Regb/1/100e |
|
| Überlieferung: Basel, ÖB, Sar. 151 (22), fol. 3r |
| | E{s|z} erbet man{i|e}{g|c} man noch #s{ei|î}nes va{t=/t|t}ers lan{d|t}; #/ |
| | {eh|ê} er #jn wider l{o^e|ô}{ß|s}te {au|û}{ß|z} des t{o|ô}=//des ban{d|t}, #/ |
| | er #schriet #jn {eh|ê} z{u^o|uo} t{au|û}#sent #stucke#n / mit der han{dt|t}. #/ |
| | m{o^e|ö}{ch|h}t er ni{|h}t #s{o|ô} vil g{ey|î}ren / h{a|â}n, #/ er wu^:r{ff|f} #jn f{u^i|ü}r die {th|t}iere·. / |
| | {%Eh|ê} mancher lie{ß|z} #s{ei|î}n va{tt|t}er z{u^o|uo} dem le=/ben ku{m#m|m}en, #/ |
| | dar#uon #jm wu^:rd #s{ei|î}n h{o|ô}{f|ch}fart / widerumb genu{m#m|m}en, #/ |
| | er lie{ß|z} {eh|ê} #jn noch z{u^o|uo} / t{au|û}#sent #stucken trum#men. #/ [[3 i¬drumen~i swv. ›in Stücke brechen, hauen, schlagen‹ (Le I, Sp. 472).]] |
| | den jungen {th|t}{u^o|uo}t / #s{o|ô} wol gewalt, #/ h{o|ô}{f|ch}fart #vnd ho{ff|f}l{i|î}ch ziere·; / |
| | %Darmit #sie {#jh|i}rer ve{tt|t}er gar verge{#s#s|zz}ent. #/ / |
| | %Ku^:n{i|e}{g|c}, f{u^i|ü}r#sten l{ei|î}de#n durch #jre kinder n{o|ô}t, #/ / |
| | bi{ß|z} #sie z{u^o|uo} f{u^i|ü}r#sten werden. darn{a|â}ch ligen{d|t}s / t{o|ô}{dt|t}: #/ |
| | e{s|z} g{e|æ}b mancher #vmb #s{ei|î}nen va{tt|t}er / ni{|h}t ein br{o|ô}{dt|t}. #/ |
| | man fin{dt|t} w{e|ê}nig, die ve{tt|t}er=/l{i|î}ch #/ #vnd m{u^e|üe}terl{i|î}ch tr{ew|iuw} me{#s#s|zz}ent·. / |
|
|
|
|
|
|
|
| db₃ Reg/BriefW 3 |
| III | |
| III | db₃ Reg/BriefW 3 = RSM ¹Regb/1/100c |
|
| Überlieferung: Berlin, Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz, Yd 7803.8, fol. 1r |
| | #P Geden{ck|k}ent, edel fu^:r#sten h{o|ô}her lande w{ey|î}t·, |
| | wa{s|z} fu^:r#sten vor {eu|iu}ch w{a|â}re{ndt|n} oder wur/den #s{ey|î}t·, |
| | wa{s|z} fu^:r#sten n{a|â}ch {eu|iu}ch k{o|u}{mp|m}t. e{s|z} k{o|u}{mm|m}et noch d{ie|iu} z{ei|î}t·, |
| | da{s|z} mit #s{o^e|o}lich fu^:r#sten / {<e>u^:|iuw}er lan{d|t} alle be#setzet werden·. / |
| | #P %Er#st{u^^|üe}nde{nt|t} ir dann wider {au|û}{ff|f} z{u^^|uo} {eu^:|iu}rem leben· |
| | #vnd hie{#s#s|z}e{nt|t} {eu|iu}ch {eu^:|iuw}er l{ey|iu}t #vn#d lan{d|t} / dann wider geben·, |
| | #s{y|i} lie{#s#s|z}e{nd|n} {eu|iu}ch {ee|ê} {e|ê}wi{gk|c}l{i|î}ch in arm{u^o|uo}t #streben·, |
| | {ee|ê} da{s|z} #s{y|i}¦{eu|iu}ch g{a^:|æ}ben / ein dor{ff|f}· {au|û}{ff|f} aller w{ey|î}ten erden·. / |
| | #P%E{s|z} w{a|â}ren {au|ou}ch fu^:r#sten in {eu^:|iu}ren landen·, |
| | die mit gewalt gere{gn|g}iert h{a|â}n{d|t} bi{ß|z} an ir / en{dt|d}·; |
| | er#st{u^o|üe}nde{nt|n} #s{y|i}, von #vns w{u|ü}rden #s{y|i} ni{|h}t erken{dt|t}·; |
| | e{s|z} w{u|ü}rd in von #vns k{au|û}m {ai|ei}n hal/be{s|z} {p|b}r{o|ô}t ge#sen{dt|t}·. |
| | daran geden{ck|k}t, die w{ei|î}l ir lebt·, #v_u|n_d h{u^^|üe}te{nd|t} {eu|iu}ch vor #schanden·. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| db₄ Reg/BriefW 3 |
| III | |
| III | db₄ Reg/BriefW 3 = RSM ¹Regb/1/100e |
|
| Überlieferung: Basel, ÖB, Sar. 151 (22), fol. 3v |
| | Geden{ck|k}en{dt|t}, edle %Fu^:r#sten h{o|ô}her lande / w{ei|î}t, #/ |
| | wa{s|z} %Fu^:r#sten vor {eu|iu}ch w{a|â}ren oder / wurden #s{ei|î}t, #/ |
| | wa{s|z} %Fu^:r#sten n{a|â}ch {eu|iu}ch ku{#mp|m}t. / e{s|z} ku{m#m|m}et noch die z{ei|î}t, #/ |
| | da{s|z} mit #solchen f{u^i|ü}r/#sten {au|ou}ch #/ {ew|iuw}r lan{d|t} be<<#setzet werden·. / |
| | %Er#st{u^e|üe}nde{nt|t} #jr dann wider {au|û}{ff|f} z{u^o|uo} {ew|iuw}=//erm leben #/ |
| | #vnd hie{#s#s|z}e{nt|t} {eu|iu}ch {ew|iuw}r l{eu^:|iu}t[[1 i¬l{eu^:|iu}t~i offenbar beschädigte Type, sodass die ü-Striche wie i¬v~i aussehen]] #vnd / lan{d|t} dann wider geben, #/ |
| | #sie lie{#s#s|z}en {eu|iu}ch {eh|ê} / {e|ê}wi{g|c}l{i|î}ch in arm{u^o|uo}t #streben, #/ |
| | {eh|ê} da{s|z} #sie {eu|iu}ch / g{e|æ}ben ein dor{ff|f} #/ {au|û}{ff|f} aller w{ei|î}ten erden·. / |
| | %E{s|z} w{a|â}ren {au|ou}ch %Fu^:r#sten in {ew|iuw}ern lan=/den, #/ |
| | die mit gewalt geregiert h{a|â}n{d|t} bi{ß|z} an / #jr end; #/ |
| | er#st{u^e|üe}nde{nt|n} #sie, von #vns wu^:rden #sie / ni{|h}t erkennt; #/ |
| | e{s|z} wu^:rd #jn von #vns k{au|û}m ein / halbe{s|z} br{o|ô}{dt|t} ge#sen{dt|t}. #/ |
| | daran geden{ck|k}t, die=/w{ei|î}l {ih|i}r lebt, #/ |
| | #v{nn|n}d h{u^e|üe}ten_|t_ {eu|iu}ch vor #schan=/den·. / |
|
|
|
|
|
|
|
|
| k Reg/BriefW 148 |
| I | |
| I | k Reg/BriefW 148 = RSM ¹Regb/1/530a |
|
| Überlieferung: München, BSB, Cgm 4997, fol. 271rb |
| | [rub Aber ii#j i#n d#er brieffwi#se #// rub] // |
| | [ini W|2|rot]%Ir h{o|œ}ren in d#er h{o|ô}he#n / ku^:n{|i}ge b{►u^:|u◄|uo}che le#sen, #/ / |
| | daz m{e|ê} da#nn h►u^:|u◄ndert r{o|oe}#m{|i}#sc=/her kei#ser #sint gewe#sen. #/ / |
| | waz br{a|â}{ch|h}tent #sie in d{y|i}#se#n / welt? nie keine fe#sen![[3 i¬vese~i swF. ›Hülse‹, Ausdruck des Geringfügigen. Möglich ist auch eine Lesart von i¬vase~i swMF. ›Faser, Franse‹ (BMZ IV, S. 330; Le III, Sp. 27).]] |
| | #sie / ka{#mm|m}en alle nackent her / #vnd #schieden bl{o|ô}{#s#s|z} vo#n hin=/nen. |
| | #substr |
| | #P %Waz hal{ff|f} #sie, daz / #sie he{tt|t}en alle welte gar? #/ / |
| | #sie m►u^:|uo◄#sten hin als her, daz / wi{#s#s|zz}ent offenbar, |
| | gar l{u|ü}t=/zel anders, da#nn ir m{►u^:|u◄|uo}ter / #sie gebar. #/ |
| | warte#nt, ir k{ey|ei}=/#ser, fu^:r#sten waz #sie he{tt|t}en / z{►u^:|u◄|uo} gewinne_|n_: |
| | #substr |
| | #P %Nacke#nt / z{u|uo}r kr{o|ô}nen #vnd z{►u^:|u◄|uo} w{i|î}ten / landen, #/ |
| | %Nackent vo#n kr{o|ô}=/nen #vnd vo#n w{i|î}{tt|t}e#n landen #/ / flich:[[3 i¬flich~i 2. Sg. Imp. von i¬vliehen~i stV.]] |
| | #sie m{u^:|uo}#sten hin als / her, daz wi{ß|zz}ent #sicherl{i|î}ch. / |
| | wa#nn der, der lop erfoch=/ten h{a|â}t, der wart dort r{i|î}ch. / |
| | #se{ch|h}t {►u^:|u◄|û}{ff|f}, ir fu^:r#sten, #/ was / die k{ey|ei}#ser he{tt|t}en z{►u^:|u◄|uo} gewy#n#Zne.[[3 Der Reim zu V. 9 ist gestört. k Reg/BriefW 6 reimt i¬landen~i : i¬vor handen~i.]] #// / |
|
|
|
|
|
|
|
| k Reg/BriefW 234 |
| I | |
| I | k Reg/BriefW 234 = RSM ¹Regb/1/536 s.a Regb/1/530b |
|
| Überlieferung: München, BSB, Cgm 4997, fol. 285va |
| | [rub Ein and#er {p|b}ar #jm {b|p}r{u^e|üe}f<<ton rub] / |
| | [ini M|2|rot]an h{o|œ}ret in der h{o|ô}he#n / k{u|ü}n{|i}ge {c|k}roni{g|c}¦le#sen, / |
| | daz m{e|ê} wa#nn hund#ert r{o|oe}m{|i}#scher / k{u|ü}n{|i}ge #sint gewe#sen.· |
| | %Was br{a|â}{ch|h}/ten #sie an d{y|i}#se welt? ni{|h}t #vmb / ein f{e|a}#sen.·[[3 i¬vese~i swF. ›Hülse‹, Ausdruck des Geringfügigen. Möglich ist auch eine Lesart von i¬vase~i swMF. ›Faser, Franse‹ (BMZ IV, S. 330; Le III, Sp. 27).]] |
| | %Sie kame#nt alle nac/kent her #vnd #schiede{nt|n} bl{o|ô}{ß|z} vo#n / h{y|i}#nnen. |
| | #substr |
| | #P %Was hal{ff|f} #sie, daz #sie / h{e|ê}{tt|t}e#n d{y|i}#se welte gar? #/ |
| | %Sie m{u|uo}#s/ten hin als her, daz #sag ich {u|iu}ch / f{u|ü}r w{a|â}r, |
| | %{Au|ou}ch w{e|ê}n{i|e}{g|c} and#ers, / da#nn ir m{u|uo}t#er #sie gebar.· |
| | #se{ch|h}t / {#v|û}{ff|f}, ir f{u|ü}r#sten, was die k{ey|ei}#ser / h{e|ê}{tt|t}e#n z{u|uo} gew{y|i}#nne_|n_: |
| | #substr |
| | #P %Sie m{u|üe}{#s#s|z}e#nt / hin, daz w{y|i}{#s#s|zz}e{nt|t} #sicherl{i|î}che_#n|_, / |
| | %Wan wer den l{o|ô}n v#erdienet h{a|â}t, d#er / wirt dort r{i|î}ch.· |
| | dar an geden{ck|k}t, / ir f{u|ü}r#ste#n, herre#n a{ll|l} gel{i|î}ch. |
| | #jr wer/be{#nt|t} hie mit {u|iu}w#er h{e|ê}r#scha{ff|f}t f{u|ü}r#s/tenl{i|î}ch, #/ |
| | daz {u|iu}ch n{a|â}ch>>d{y|i}#ser {e|ê}r // dort {e|ê}w{i|e}{g|c} #s{e|æ}lde ni{|h}t [del zv y#nne= del][sup e[mut <.> mut][ins n ins]twiche sup]. / |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| k Reg/BriefW 149 |
| II | |
| II | k Reg/BriefW 149 = RSM ¹Regb/1/530a |
|
| Überlieferung: München, BSB, Cgm 4997, fol. 271va |
| | [ini #J|1|rot]#st ni{|h}t z{►u^:|u◄|uo} vil, daz ich / die h{o|ô}hen für#sten l{e|ê}r, |
| | daz / #sie erwerben go{tt|t}{z|s} g►u^:|u◄n#st / #vnd weltl{i|î}ch {e|ê}r, #/ |
| | #s{i|î}t k{u|ü}ni{g|c} / %allexander het {au|ou}ch noch / vil m{e|ê}r #/ |
| | wa#nn t►u^:|u◄#sent lant / #vnd {au|ou}ch dar z{u|uo} A#swer##us[[3 i¬A#swer##us~i = König i¬Ahasver~i (RSM 5, S. 22) aus dem AT (Est 1-5), siehe auch im Folgenden.]], / der vil h{e|ê}re. |
| | #substr |
| | #P %Der #selb / %a#swer►u^:|u◄s he{tt|t} {au|ou}ch m{e|ê} wa#n / h►u^:|u◄ndert lant, #/ |
| | al#s{o|ô} t{u|uo}t / #vns die #schri{ff|f}t alhie von / {y|i}m bekant; #/ |
| | wie r{i|î}ch was / %ko#sera#s#s[[3 i¬%ko#sera#s#s~i = i¬Cosdras~i (RSM 5, S. 22), siehe auch im Folgenden.]] mit #s{i|î}nes h{y|i}{#mm|m}els // wa#nt! #/ |
| | #vnd di{#s#s|z} i#st alle{s|z} gar / verlorn gein {e|ê}w{i|e}cl{i|î}cher / l{e|ê}re. |
| | #substr |
| | #P %Di{#s#s|z} für#sten wor=/dent n►u^:|u◄ geringe f{ey|ei}le. #/ / |
| | waz hal{ff|f}, daz %allexander / a{ll|l} die welt er#str{ey|ei}t? #/ |
| | waz / hal{ff|f} {au|ou}ch, daz %a#swer►u^:|u◄s / he{tt|t}e gr{o|ô}{ß|z} zierh{ey|ei}t? #/ |
| | waz / hal{ff|f}, daz %ko#sera#s#s he{tt|t} / einen h{y|i}{#mm|m}el breit |
| | von / golde r{o|ô}t? daz #sint #sie n►u^:|u◄ / a{ll|l} dr{ye|î} in #vnh{ey|ei}le. #// / |
|
|
|
|
|
|
|
| k Reg/BriefW 235 |
| II | |
| II | k Reg/BriefW 235 = RSM ¹Regb/1/536 |
|
| Überlieferung: München, BSB, Cgm 4997, fol. 285vb |
| | [ini E|2|rot]#st ni{|h}t z{u|uo} vil, daz ich die / h{o|ô}hen f{u|ü}r#ste#n l{e|ê}r, |
| | d{a|â} mit / #sie hie v#erdiene#n gun#st weltl{i|î}che / {e|ê}r, |
| | %#Vnd wie #ins[sup d►z|az◄ sup] k{u|ü}ni{g|c} %allexand#er, / der noch m{e|ê}r |
| | wa#nn tu#send / lande herre was; A#s#swerus[[3 i¬A#s#swerus~i = i¬Ahasver~i (RSM 5, S. 22) aus dem AT (Est 1-5), siehe auch im Folgenden.]], / der vil h{e|ê}re, #// |
| | #substr |
| | #P %Der het #s{y|i}/ben #vnd zwenczig lant #vnd / hund#ert lant,· |
| | %Als #vns die / w{a|â}re #schrift nu t{u|uo}t von / {y|i}m bekant; #/ |
| | wie r{i|î}ch was / Co#sdera#s#s[[3 i¬Co#sdera#s#s~i = i¬Cosdras~i (RSM 5, S. 22), siehe auch im Folgenden.]] mit #s{i|î}nes h{y|i}{#mm|m}els / want! #/ |
| | daz i#st doch alle{s|z} / gar v#erlorn gein ew{i|e}cl{i|î}ch#er / {e|ê}re. |
| | #substr |
| | #P %#Jr f{u|ü}r#ste#n, #stelt n{a|â}ch / go{tt|t}►z|es◄ {e|ê}r be<<teile. #// |
| | %Was hal{ff|f}, / daz %alexand#er a{ll|l} die welt / {h|}er#streit?· |
| | %Was hal{ff|f}, daz / %a#s#swer##us h{e|ê}{tt|t} r{i|î}che gr{o|ô}{ß|z} / zierheit? |
| | %Was hal{ff|f}, daz / Co#sdera{#s#s|s} h{e|ê}t eine#n h{y|i}{#mm|m}el / breit· |
| | von golde r{o|ô}t? daz / #sint #sie dort a{ll|l} dr{ye|î} in / #vnheile. / |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| k Reg/BriefW 150 |
| III | |
| III | k Reg/BriefW 150 = RSM ¹Regb/1/530a |
|
| Überlieferung: München, BSB, Cgm 4997, fol. 271vb |
| | [ini D|1|rot]%Az #vnberu#ngen r{i|î}ch, A#s=/#swer►u^:|u◄s, d{i|î}n pa_|la_{#s#s|s}, |
| | w{o|â} kam / {au|ou}ch hin der r{i|î}che k{ey|ei}=/#ser Ko#s#seras |
| | mit #s{i|î}nem / h{y|i}{#mm|m}el tr{o|ô}ne, der d{a|â} gul=/din was? #/ |
| | %W{o|â} bi#stu, %allex=/ander, n►u^:|u◄ mit allem d{i|î}ne#m / r{i|î}che, |
| | #substr |
| | #P %Die d►u^:|u◄ {h|}#erfochten / het_|s_t mit ellenthafter / hant #/ |
| | al d{o|u}rch die welt / gemein, t{u|uo}t #vns die #schrift / bekant, |
| | gar #sicherl{i|î}ch, bi{s|z} / an des parad{i|î}#ses want? #/ / |
| | #jch w{e|æ}ne, e{s|z} #s{y|i} get{ey|ei}let / worden alle{s|z} j{e|æ}merl{i|î}che#n; #/ / |
| | #substr |
| | #P %Man wil,[[3 i¬man wil~i ›man meint‹.]] die #s{e|ê}le #s{y|i} de#m / t{u^:|iu}fel worden, #/ |
| | daz g{u|uo}t de#m / r{i|î}ch, #/ daz flei#sch den w{o|ü}r=/men eben kam #/ |
| | #vnd %ko#s=/#seras, der t{u^:|iu}fel #s{i|î}ne #s{e|ê}=/le gram. #/ |
| | {#v|û}{#s#s|z} #s{i|î}nes h{y|i}{m=/m|m}elr{i|î}ches tr{o|ô}n er {y|i}n hin / nam. |
| | dar an geden{ck|k}ent, / für#sten wert, #vnd halte#nt / f{u|ü}r#sten orden. [rub #etc#abbr rub] |
|
|
|
|
|
|
|
| k Reg/BriefW 236 |
| III | |
| III | k Reg/BriefW 236 = RSM ¹Regb/1/536 |
|
| Überlieferung: München, BSB, Cgm 4997, fol. 285vb |
| | [ini W|2|rot]{%O|â} i#st daz r{i|î}che d{i|î}n, %a#s/wer[mut <..> mut][ins us ins], d{i|î}n pala#ss? |
| | %W{o|â} / bi#stu nu? w{o|â} i#st der k{ey|ei}#ser / Co#sderas |
| | mit #s{i|î}nes h{y|i}{#mm|m}el{z|s} / tr{o|ô}ne, der d{a|â} guld{i|î}n was? |
| | w{o|â} / bi#stu, %alexand#er, nu mit alle#n / d{i|î}ne#n r{i|î}chen, |
| | #substr |
| | #P die du {h|}#ervoch-/ten h{e|ê}tt_|st_ mit ellenthaft#er / hant, |
| | %Al durch die welt / gem{ey|ei}#n, t{u|uo}t #vns die #schri{ff|f}t / bekant, |
| | gar #sicherl{i|î}ch bi{#s#s|z} // {#v|û}{ff|f} de{z|s} ►#per|par◄ad{y|î}#ses want? |
| | %#Jch / w{e|æ}n, e{s|z} #s{y|i} get{ey|ei}let wor-/den alz{u|uo} j{e|æ}m#erl{i|î}chen. |
| | #substr |
| | #P %Man / wil, die #s{e|ê}len #s{i|î}n dem t{u|iu}=/fel worde#n,[[3 Der Reim zu Vers 13 ist gestört; die Parallelüberlieferung reimt i¬worden~i : i¬orden~i.]] #/ |
| | daz g{u^o|uo}t dem / r{i|î}ch, daz flei#sch den wor=/men. war bekam· |
| | %K{ey|ei}#ser / %co{#s#s|s}dra{#s#s|s}? d#er t{u|iu}fel waz #s{i|î}nr / #s{e|ê}len gram: |
| | %{#V|Û}{ß|z} #s{i|î}nes h{y|i}{#m/m|m}elr{i|î}ches tr{o|ô}n, d{a|â} er #sie / nam. |
| | dar an geden{ck|k}e#nt, / f{u|ü}r#ste#n, halt[del e del][rad #nt rad] {u|iu}ch gein got / vorticliche#n. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| k Reg/BriefW 247 |
| I | |
| I | k Reg/BriefW 247 = RSM ¹Regb/1/540a |
|
| Überlieferung: München, BSB, Cgm 4997, fol. 287va |
| | [rub Ein and#ers iii rub] / |
| | [ini B|2|rot]%Ara[[3 i¬Bara~i = i¬Bera~i. Die Aufschlüsselung der Namen und Ortsbezeichnungen folgen dem entsprechenden Eintrag im RSM, 5, S. 44.]], der k{u|ü}n{g|ic}, die kr{o|ô}-/ne tr{u|uo}{g|c} z{u|uo} %sodoma.· |
| | Ber/#sa[[3 i¬Bersa~i = i¬Birscha~i.]], der k{u|ü}n{g|ic}, ge{c|k}r{o|ô}net war z{u|uo} / G{u|o}{#mm|m}era.· |
| | Ba#nna{b|p}[[3 i¬Bannab~i = i¬Schinab~i.]], d#er k{u|ü}n{g|ic}, den / zept#er #vnd die {c|k}r{o|ô}ne d{a|â}[[3 -4 Die Zuordnung der Herrschaftsgebiete der beiden Könige ist durcheinandergeraten: folgt man der der Strophe zugrundeliegenden Bibelreferenz, Gen. 14,2, so ist i¬Bannab~i (i¬Schinab~i) König von i¬Adamma~i und i¬Zimeber~i (i¬Schemeber~i) von i¬Saba~i (i¬Zeboim~i). Zugunsten des Reims steht das Prädikat, das sich auf beide Versphrasen bezieht und syntaktisch an das Versende gehört, innerhalb des Verses.]] |
| | z{u|uo} %#s{a|â}b{a|â}[[3 i¬Saba~i = i¬Zeboim~i.]], / _in|und_ %zimeber[[3 i¬Zimeber~i = König i¬Schemeber~i.]] tr{u|uo}{g|c} z{u|uo} %ad{a|}{#mm|m}a die / {c|k}r{o|ô}ne. |
| | #substr |
| | #P Balle[[3 i¬Balle~i = i¬Bela~i.]] die>>{c|k}r{o|ô}ne tr{►u^:|u◄|uo}{g|c} / z{u|uo} %#scheg#er[[3 i¬Scheger~i = i¬Zoar~i.]], daz i#st w{a|â}r. |
| | die ·v· / k{u|ü}n{g|ig}e v#erdorben mit ein ander / gar |
| | #vnd ir f{u|ü}n{ff|f} k{u|ü}ni{g|c}r{i|î}che / durch ir{s|z} wande[mut <.> mut][ins l ins]s bar. |
| | _der / kungg|_ der k{u|ü}n{g|ig}e der he{r|rr}n / ein herre gewalt{i|e}{g|c} i#st #s{o|ô} fr{o|ô}-/ne, |
| | #substr |
| | #P %H{a|â}t den gewalt an k{u|ü}n-/{g|ig}en #vnd an f{u|ü}r#sten. |
| | %Er #si{cz|tz}t ob / in, #jr #vnre{ch|h}t wie lange daz w#ert / |
| | %S{y|î}t alle{s|z} daz be#schi{ch|h}t, daz #s{i|î}n / gotheit begert. |
| | %Wie lang#sam/ er es z{u|iu}het, er enb{o|ô}rt #s{i|î}n [del #sw del] / #swert; |
| | %S{o|ô} tr{y|i}ffet er die h#erre#n // doch, die w{y|i}d#er in {d|t}urre#n dur<<#ste#n. / |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| k Reg/BriefW 248 |
| II | |
| II | k Reg/BriefW 248 = RSM ¹Regb/1/540a |
|
| Überlieferung: München, BSB, Cgm 4997, fol. 287vb |
| | [ini D|1|rot]{%A|â} %baltha#sar[[3 i¬Balthasar~i = i¬Belsazar~i, auch Str. 3,3.]] der k{u|ü}n{g|ic} / z{u|uo} %babilone#n #sa{ß|z} |
| | in h{o|ô}hem m►u^:|u◄t / in #s{i|î}nem pala#s{t|} r{i|î}che daz,· |
| | er / hie{#s#s|z} in #schen{ck|k}en tri#n{ck|k}en {#v|û}{ß|z} de{z|s} / te#mpels va{ß|z}, #/ |
| | die got geh{o|ô}rte#n / z{u|uo}; d{a|â} quam ein hant #vnd #schrei{b|p} / mit golde: |
| | #substr |
| | #P ›%Mane te{ch|k}el pha-/res‹,[[3 Die von Gott gesandte Schrift ›Mene, mene, tekel u-parsin‹ geht auf Dn 5,25 zurück.]] [del dez da del] der k{u|ü}n{g|ic} {her|er}#schra{ck|c} / z{u|e}<<h{a|â}nt.· |
| | %Er hie{#s#s|z} {y|i}m daz {#v|û}{#s#s|z}le-/gen, daz kunt d{a|â} niema{nt|n}. #/ |
| | d{a|â} / wart n{a|â}ch dem #proph{e|ê}te#n %dani-/el ge#sant,· |
| | daz er {y|i}m leget / vor die #schri{ff|f}t als e{s|z} got / #selber wolde. |
| | #substr |
| | #P %Er #sprach: ›ma=/ne – d{i|î}n tage #sollent kur{cz|z}e#n, / |
| | %{D|T}e{ch|c}el – d{i|î}n r{i|î}che wurt [[3 i¬wurt~i = i¬wirt~i. Vgl. die Belegstelle für den präsentischen Gebrauch von i¬wurde~i in Le III, Sp. 775 (Chr. 9. 533,27).]] zer/f{u|üe}ret‹, #sprach er d{a|â},· |
| | %Von dem / k{u|ü}n[ho i ho]ge %#sirus[[3 i¬Sirus~i = i¬Kyros~i, auch Str. 3,4.]] #sch{i|ie}r vo#n %#per#sia· / |
| | %#Vnd vo#n dem k{u|ü}n{|i}ge %dario[[3 i¬Dario~i = i¬Darius~i, auch Str. 3,5.]] vo#n / %in<<dia. |
| | #sich k{u|ü}n{i|e}{g|c}, he{r|r}e, daz / be#schi{ch|h}t, d{i|î}n h{o|ô}{f|ch}fart m►u^:|u◄ß #sich / #stur{cz|z}e#n. / |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| k Reg/BriefW 249 |
| III | |
| III | k Reg/BriefW 249 = RSM ¹Regb/1/540a |
|
| Überlieferung: München, BSB, Cgm 4997, fol. 287vb |
| | [ini D|1|rot]%Es tages, d{a|â} die hant / #schrei{b|p} mit dem golde dar,· / |
| | des andern nahtes zw{e|ê}-/ne k{u|ü}n{|e}ge {qu|k}{a|â}me#n dar· |
| | %Gein / %babilone #vnd er#sl{u|uo}ge#n %balthazar. / |
| | daz eine was %#syrus, d#er k{u|ü}n{|e}{g|c} vo#n / %ber#sia[[3 i¬bersia~i = Persien.]] gene#nnet, |
| | #substr |
| | #P %Daz ander / %darius, der k{u|ü}n{|e}{g|c} von %#jndia.· |
| | die / zw{e|ê}ne ku^:n{|e}{g|c} gewu#nnen %babilone / d{a|â}.· |
| | #su{#s#s|s} nam d#er k{u|ü}n{|e}{g|c} mit #s{i|î}ner / her#schaff{|t}[[3 i¬herrschaff~i] Vgl. zur Form ohne Sprosskonsonant im Silbenauslaut nach /f/ h¬25~hMhd. Gramm. §L 118.]] en{d|t} al#s{o|ô}· |
| | durch #s{i|î}nen / gr{o|ô}{ß|z}en {u|ü}b#erm{u^o|uo}t. #jr herren, daz / {her|er}kennet: |
| | #substr |
| | #P %Ni{|h}t fre#uelent / #jn die alme{ch|h}t{i|e}ge#n h<e>nde. #/ |
| | %Der / k{u|ü}n{|e}{g|g}e, k{u|ü}n{g|ic} der aller k{u|ü}nge / h{a|â}t gewalt, |
| | der h{a|â}t ir #sch[mut <z> mut][ins ie ins]/re vil {h#er|er}h{o|œ}het %#Vnd {her|er}falt: // |
| | %Welch #vnre{ch|h}t nu z{u|uo} lange / wert #vnd wirt z{u|uo} alt,· |
| | #sich, / daz {d|t}ilget er #sich#erl{i|î}ch [ers mit ers] / mit einem bittern ende. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|